Imagen de Google Jackets

Experiencia formativa en escuelas monoculturales de la Araucanía, Chile: Memoria de mujeres en Cholchol y Maquehue Claudia Huaiquián Billeke ; Juan Guillermo Estay Sepúlveda

Por: Colaborador(es): Tipo de material: TextoTextoIdioma: Español Idioma del resumen: Español, Inglés, Portugués, Mapuche Tipo de contenido:
  • text
Tipo de medio:
  • unmediated
Tipo de soporte:
  • volume
ISSN:
  • 0122-7238
Otro título:
  • Formative experience in monocultural schools in Araucanía, Chile: Memories of women in Cholchol and Maquehue [Título paralelo]
  • Experiência de formação em escolas monoculturais em Araucanía, Chile: Memória das mulheres em Cholchol e Maquehue [Título paralelo]
  • Xürümtuwün zugu kiñe rume kimün Gulu mapu chijkatuwe mew, Chile: Epu Cholchol ka Makewe zugu ñi tukulpan [Título paralelo]
Tema(s): Recursos en línea: En: Revista historia de la educación latinoamericana [artículo de revista] Vol. 21 No. 33, julio-diciembre 2019, pp. 107 - 119Resumen: Esta investigación se enmarca en los resultados preliminares de un proyecto Fondecyt regular. Este artículo tiene como objetivo develar descriptivamente la memoria social de cinco mujeres, abuelas indígenas de la comunidades mapuche de Maquehue y del sector Cholchol, con un rango de edad que oscila entre los sesenta y los setenta años, desde sus subjetividades, sus particularidades y sentimientos; el texto aborda el problema de la invisibilización de la sabiduría ancestral indígena de las abuelas mapuche, las principales agentes de transmisión cultural de generación en generación. El marco teórico se orienta a partir del enfoque intercultural, y, por otra parte, el modelo formativo mapuche Kimeltuwun, (proceso educativo mapuche) el cual se vehiculiza a través de epew (cuentos), peumas (sueños) y piam (relatos antiguos). Los relatos fueron socializados desde sus propios territorios, donde compartieron sus vivencias escolares, lo cual, indudablemente, enriqueció la experiencia investigativa. La reconstrucción de la memoria surge del recuerdo de la escolarización monocultural que vivieron en su infancia. Los datos se recogieron a través de entrevista en profundidad y nuw tram, al amparo de un acercamiento intercultural al campo. Los resultados dan cuenta de cómo se fueron invisibilizando sus conocimientos ancestrales en la educación que recibieron, cargada de disciplina y rigidez, centrada siempre en roles domésticos (lavar platos, limpiar pisos, buscar leña), alejados completamente de su propio reconocimiento, su identidad, su autosuperación y su participación social, sin considerar su legado ancestral y todo su contexto. La escuela invade su cultura, la ignora, alejándose de su esencia mapuche, que no es otra que la vida en armonía con la naturaleza.Resumen: This research is framed in the preliminary results of a regular Fondecyt project and its aim is to reveal and describe the social memory of fve women who are indigenous grandmothers of the Mapuche communities in Maquehue and Cholchol areas. All of them aged between sixty and seventy years. Based on subjectivities, particularities, and feelings of the Mapuche grandmothers, main agents of intergenerational cultural transmission, the text addresses the problem of the invisibility of indigenous ancestral wisdom. The theoretical framework is based on the intercultural approach and, on the Mapuche formative model Kimeltuwun (Mapuche educational process) which is conveyed through epew (stories), peumas (dreams) and piam (ancient narratives). The stories were socialized in their own territories, just where they shared their school experiences; this factor, undoubtedly, enriched the research experience. The reconstruction of memory arises from the monocultural schooling they shared in their childhood. The data were collected through in-depth interviews and nuw tram, as part of an intercultural approach to the countryside. The results show how their ancestral knowledge became invisible in the education they received, overloaded with discipline and rigidity, and always focused on domestic roles (washing dishes, cleaning foors, looking for frewood), completely distant from their own recognition, identity, self-improvement and social participation, their ancestral legacy and their context was left aside. The school invades its culture, ignores it, moves them away from their Mapuche essence, which consists essentially of a life in harmony with nature.Resumen: Esta pesquisa é parte dos resultados preliminares de um projeto regular da Fondecyt. Este artigo tem como objetivo descrever descritivamente a memória social de cinco mulheres, avós indígenas das comunidades Mapuche de Maquehue e do setor Cholchol, com uma faixa etária que varia entre sessenta e setenta anos, a partir de suas subjetividades, suas particularidades e sentimentos. ; O texto aborda o problema da invisibilidade da sabedoria ancestral indígena das avós Mapuche, principais agentes de transmissão cultural de geração para geração. O referencial teórico é orientado a partir da abordagem intercultural e, de outro, o modelo formativo Kimeltuwun Mapuche (processo educacional mapuche) veiculado através de epew (histórias), peumas (sonhos) e piam (realtaos antigos). . As histórias foram socializadas a partir de seus próprios territórios, onde compartilharam suas experiências escolares, o que, sem dúvida, enriqueceu a experiência de pesquisa. A reconstrução da memória nasce da memória da escolaridade monocultural que eles viveram na infância. Os dados foram coletados através de entrevista em profundidade e nuw tram, sob uma abordagem intercultural do campo. Os resultados mostram como o conhecimento ancestral tornou-se invisível na educação que recebiam, cheio de disciplina e rigidez, sempre focado em papéis domésticos (lavar louça, limpar pisos, procurar por lenha), completamente retirado de seu próprio reconhecimento, sua identidade, seu autodesenvolvimento e participação social, sem considerar seu legado ancestral e todo o seu contexto. A escola invade sua cultura, a ignora, afastando-se de sua essência mapuche, que não é outro senão a vida em harmonia com a natureza.Resumen: Tüfa chi inazuam zugu koneltuley ta wünechi xipan zugu kiñe proyecto Fondecyt mew. Tüfa chi chijka zugu zewmagey ta ñi küme pegealgeal kuyfke tukulpazugun nielu ta kechu zomo, kusheke papay tuwlu ta lof Makewe ka tuwlu ta Cholchol mapu püle, nieygün kayuke mari reqleke mari xipantu egün, kizu ñi chum peken mogen egün, kizu ñi chumgen egün ka kizu ñi uamüm egün; faw güxamyegey chijka mew ñi pegelgekenon ta kuyfke kimün nielu ta pu kusheke mapuche papay, tüfa egün je ta rulpakimünniekelu fjke choyün che mew. Chijka kimün koneltuley ta enfoque intercultural ñi zugu mew, ka famgechi ta mapuche ñi kimeltuwün mew, fey tüfey ta yegey epew mew, pewma mew ka piam mew. Tüfeyke güxam nentugey ta kizu ñi pu mapu mew egün, chew ta güxamyeygün ñi chijkatun chijkatuwe ruka mew, fey mew je ta küme newenkoni tüfa chi inazuam küzaw. Fey tüfey chi wüñonentutun zugu nielu ñi logko mew egün xipay ta ñi kuyfke tukulpazugun mew ñi chumgechi chijkatulelgeygün kiñe kimün mew müten püchikalu egün. Gümitugey tüfa chi zugu ramtukan zugu mew ka güxam mew zenkütuwün ta kiñe füluwün intercultural mew. Wenuntuzugu mew kay ta pewfaluwi chumgechi penchulerupun ñi kuyfke kimün jowün mew ta wigka kimün, kümeyawün müten ka re mügeltun mew, re ruka küzaw mew (kücharalin, liftun wejin, kintumamüjün), püntüxipaley kizu ñi mogen mew, ñi chegen mew, ñi chegerupual ka ñi koneltuzugual ñi xokiñche mew, tukulpalay ñi elgerupun kimün chew ñi mülemun. Chijkatuwe ruka wentekoniy ñi mapuche az mogen mew, ijamf, femgechi püntüxipay ñi mapuchegen, fey tüfey ta küme mogeleal je ixofj mogen egün mülelu mapu mew.
Tipo de ítem: Artículo de Revista
Etiquetas de esta biblioteca: No hay etiquetas de esta biblioteca para este título. Ingresar para agregar etiquetas.
Valoración
    Valoración media: 0.0 (0 votos)
No hay ítems correspondientes a este registro

incluye notas a pie de páginas

incluye referencia bibliográfica (páginas 118-119)

Esta investigación se enmarca en los
resultados preliminares de un proyecto Fondecyt regular. Este artículo tiene
como objetivo develar descriptivamente
la memoria social de cinco mujeres, abuelas indígenas de la comunidades mapuche de Maquehue y del sector Cholchol,
con un rango de edad que oscila entre los
sesenta y los setenta años, desde sus subjetividades, sus particularidades y sentimientos; el texto aborda el problema de la
invisibilización de la sabiduría ancestral
indígena de las abuelas mapuche, las
principales agentes de transmisión cultural de generación en generación. El marco
teórico se orienta a partir del enfoque
intercultural, y, por otra parte, el modelo
formativo mapuche Kimeltuwun, (proceso
educativo mapuche) el cual se vehiculiza
a través de epew (cuentos), peumas (sueños) y piam (relatos antiguos). Los relatos
fueron socializados desde sus propios territorios, donde compartieron sus vivencias escolares, lo cual, indudablemente,
enriqueció la experiencia investigativa. La
reconstrucción de la memoria surge del
recuerdo de la escolarización monocultural que vivieron en su infancia. Los datos
se recogieron a través de entrevista en
profundidad y nuw tram, al amparo de un
acercamiento intercultural al campo. Los
resultados dan cuenta de cómo se fueron
invisibilizando sus conocimientos ancestrales en la educación que recibieron,
cargada de disciplina y rigidez, centrada
siempre en roles domésticos (lavar platos,
limpiar pisos, buscar leña), alejados completamente de su propio reconocimiento,
su identidad, su autosuperación y su participación social, sin considerar su legado
ancestral y todo su contexto. La escuela
invade su cultura, la ignora, alejándose de
su esencia mapuche, que no es otra que la
vida en armonía con la naturaleza.

This research is framed in the preliminary results of a regular Fondecyt project
and its aim is to reveal and describe the
social memory of fve women who are indigenous grandmothers of the Mapuche
communities in Maquehue and Cholchol
areas. All of them aged between sixty
and seventy years. Based on subjectivities, particularities, and feelings of the
Mapuche grandmothers, main agents of
intergenerational cultural transmission,
the text addresses the problem of the
invisibility of indigenous ancestral wisdom. The theoretical framework is based
on the intercultural approach and, on the
Mapuche formative model Kimeltuwun
(Mapuche educational process) which is
conveyed through epew (stories), peumas
(dreams) and piam (ancient narratives).
The stories were socialized in their own
territories, just where they shared their
school experiences; this factor, undoubtedly, enriched the research experience.
The reconstruction of memory arises from
the monocultural schooling they shared
in their childhood. The data were collected through in-depth interviews and nuw
tram, as part of an intercultural approach
to the countryside. The results show
how their ancestral knowledge became
invisible in the education they received,
overloaded with discipline and rigidity,
and always focused on domestic roles
(washing dishes, cleaning foors, looking
for frewood), completely distant from
their own recognition, identity, self-improvement and social participation, their
ancestral legacy and their context was left
aside. The school invades its culture, ignores it, moves them away from their Mapuche essence, which consists essentially
of a life in harmony with nature.

Esta pesquisa é parte dos resultados
preliminares de um projeto regular da
Fondecyt. Este artigo tem como objetivo
descrever descritivamente a memória
social de cinco mulheres, avós indígenas
das comunidades Mapuche de Maquehue e do setor Cholchol, com uma faixa
etária que varia entre sessenta e setenta
anos, a partir de suas subjetividades, suas
particularidades e sentimentos. ; O texto
aborda o problema da invisibilidade da
sabedoria ancestral indígena das avós
Mapuche, principais agentes de transmissão cultural de geração para geração. O referencial teórico é orientado a partir
da abordagem intercultural e, de outro,
o modelo formativo Kimeltuwun Mapuche (processo educacional mapuche)
veiculado através de epew (histórias),
peumas (sonhos) e piam (realtaos antigos). . As histórias foram socializadas a
partir de seus próprios territórios, onde
compartilharam suas experiências escolares, o que, sem dúvida, enriqueceu a
experiência de pesquisa. A reconstrução
da memória nasce da memória da escolaridade monocultural que eles viveram
na infância. Os dados foram coletados
através de entrevista em profundidade e
nuw tram, sob uma abordagem intercultural do campo. Os resultados mostram
como o conhecimento ancestral tornou-se
invisível na educação que recebiam, cheio
de disciplina e rigidez, sempre focado em
papéis domésticos (lavar louça, limpar pisos, procurar por lenha), completamente
retirado de seu próprio reconhecimento,
sua identidade, seu autodesenvolvimento
e participação social, sem considerar seu
legado ancestral e todo o seu contexto. A
escola invade sua cultura, a ignora, afastando-se de sua essência mapuche, que
não é outro senão a vida em harmonia
com a natureza.

Tüfa chi inazuam zugu koneltuley
ta wünechi xipan zugu kiñe proyecto
Fondecyt mew. Tüfa chi chijka zugu
zewmagey ta ñi küme pegealgeal kuyfke tukulpazugun nielu ta kechu zomo,
kusheke papay tuwlu ta lof Makewe ka
tuwlu ta Cholchol mapu püle, nieygün
kayuke mari reqleke mari xipantu egün,
kizu ñi chum peken mogen egün, kizu
ñi chumgen egün ka kizu ñi uamüm
egün; faw güxamyegey chijka mew ñi
pegelgekenon ta kuyfke kimün nielu ta
pu kusheke mapuche papay, tüfa egün
je ta rulpakimünniekelu fjke choyün che
mew. Chijka kimün koneltuley ta enfoque
intercultural ñi zugu mew, ka famgechi
ta mapuche ñi kimeltuwün mew, fey
tüfey ta yegey epew mew, pewma mew
ka piam mew. Tüfeyke güxam nentugey
ta kizu ñi pu mapu mew egün, chew ta
güxamyeygün ñi chijkatun chijkatuwe
ruka mew, fey mew je ta küme newenkoni tüfa chi inazuam küzaw. Fey tüfey chi
wüñonentutun zugu nielu ñi logko mew
egün xipay ta ñi kuyfke tukulpazugun
mew ñi chumgechi chijkatulelgeygün
kiñe kimün mew müten püchikalu egün.
Gümitugey tüfa chi zugu ramtukan zugu
mew ka güxam mew zenkütuwün ta kiñe
füluwün intercultural mew. Wenuntuzugu mew kay ta pewfaluwi chumgechi
penchulerupun ñi kuyfke kimün jowün
mew ta wigka kimün, kümeyawün müten
ka re mügeltun mew, re ruka küzaw mew
(kücharalin, liftun wejin, kintumamüjün),
püntüxipaley kizu ñi mogen mew, ñi
chegen mew, ñi chegerupual ka ñi koneltuzugual ñi xokiñche mew, tukulpalay ñi
elgerupun kimün chew ñi mülemun. Chijkatuwe ruka wentekoniy ñi mapuche az
mogen mew, ijamf, femgechi püntüxipay
ñi mapuchegen, fey tüfey ta küme mogeleal je ixofj mogen egün mülelu mapu
mew.

No hay comentarios en este titulo.

para colocar un comentario.

Con tecnología Koha